Đã đến lúc để con trẻ lớn lên lấm lem một chút nhưng hạnh phúc hơn rất nhiều.
Ngày xửa ngày xưa, ở một quá khứ không quá xa, lũ trẻ chúng tôi có thể cứ thế mà lang thang dọc những cánh đồng, rong ruổi nhau bên dòng sông xanh chảy miết và khoảng trời rộng lớn chói chang nắng.
Thế giới trẻ thơ của chúng tôi khi đó thật màu nhiệm, và cũng đầy tò mò, ngẫu hứng.
Cuối ngày, khi trở về nhà, chúng tôi có thể thấy mệt và lấm lém, nhưng vui vẻ và tự tin. Ký ức của chúng tôi bởi thế cũng trở nên thật đẹp đẽ và có nhiều câu chuyện ý nghĩa để kể lại.
Thế giới của con trẻ ngày nay dường như đã có nhiều đổi thay. Trẻ có ít thời gian trong ngày hơn để hòa mình với thế giới thiên nhiên thay vào đó là sự lựa chọn các hình thức giải trí bằng công nghệ trên điện thoại, ipad, TV khi có thời gian rảnh rỗi.
Chẳng biết từ bao giờ mà những tiếng chuông báo, những app nhiều màu sắc, những tin báo ting ting có ma lực giữ chân con trẻ và cả người lớn ở lại trong nhà.
Hòa mình vào thiên nhiên cứ thế trở thành điều xa xỉ với mỗi chúng ta.
Liệu ba mẹ và các con đã biết những lợi ích tuyệt vời khi ta ở gần thiên nhiên mỗi ngày?
Vẻ đẹp của thiên nhiên là món quà tuyệt vời cho giác quan, tâm trí và trái tim cho trẻ và chúng ta.
Những đứa trẻ được sống giữa tự nhiên sẽ nhận được nhiều lợi ích tới sự phát triển về thể chất, nhận thức và cảm xúc xã hội.
- Gần thiên nhiên giúp trẻ xây dựng sự tự tin, từ đó phát triển tính sáng tạo và trí tưởng tượng.
Những trò chơi ngoài trời thường ít máy móc, công thức hơn so với các trò chơi trong nhà. Trẻ có nhiều cách để tương tác với thế giới tự nhiên và tự sáng tạo cách chơi của riêng mình.
- Gần thiên nhiên dạy cho trẻ về tính trách nhiệm.
Nếu ta muốn trẻ chung tay giữ gìn, bảo vệ trái đất, trước tiên hãy giúp trẻ gần gũi, hiểu và yêu thế giới tự nhiên xung quanh trước.
Khi trẻ có cơ hội chăm sóc cây cối quanh nhà cùng ba mẹ, chúng sẽ hiểu được điều gì sẽ xảy ra nếu chúng quên tưới cây, hay khi chúng nhổ rễ của cây lá lên.
- Gần thiên nhiên sẽ hướng trẻ đến một hình thức giải trí đa dạng và hữu ích hơn rất nhiều so với màn hình máy tính, điện thoại.
Dù rằng chơi tự do tại thiên nhiên bên ngoài có vẻ như không hấp dẫn bằng những hoạt động giải trí trên TV, điện thoại. Nhưng những trải nghiệm trẻ có được ở thế giới bên ngoài thì không gì có thể thay thế được.
Thiên nhiên giúp trẻ kích hoạt những giác quan của mình – trẻ có thể nhìn (thị giác), nghe (thính giác), ngửi (khứu giác), và chạm (xúc giác) mọi lúc, mọi nơi, và thực sự hòa mình trong đó.
Trẻ càng dành ít thời gian tiếp xúc và cảm nhận cuộc sống tự nhiên xung quanh, trải nghiệm cuộc sống của trẻ bởi thế càng nghèo nàn hơn.
- Gần thiên nhiên tạo điều kiện giúp trẻ có cơ hội vận động thể chất nhiều hơn, giúp cải thiện sức khỏe cho trẻ.
Trẻ có xu hướng thích đi bộ, chạy nhảy nhiều hơn khi ở ngoài thiên nhiên so với nằm giường hay ghế sofa ở nhà.
Chơi ngoài thiên nhiên giúp trẻ phát triển vận động thô, và giảm tỷ lệ béo phì. Việc hấp thụ vừa đủ ánh nắng mặt trời cũng giúp trẻ và chúng ta bổ sung Vitamin D để giúp cơ thể khỏe mạnh hơn mỗi ngày.
- Giúp trẻ rèn luyện tự duy, sự tập trung, và hứng thú hơn với việc học.
Trẻ sinh ra, vốn đã tò mò, yêu khám phá thế giới xung quanh. Không có môi trường nào nuôi dưỡng những điều trên tốt hơn môi trường tự nhiên cả.
Khi có cơ hội quan sát thế giới tự nhiên xung quanh, trẻ sẽ tự đặt cho mình nhiều câu hỏi và tìm cách trả lời những câu hỏi đó. Đây chính là cách trẻ học thêm nhiều điều mới, cũng như rèn luyện tư duy giải quyết vấn đề.
Nếu có cơ hội ngắm nhìn con trẻ mải miết tìm cào cào, châu chấu, lần mò theo các mạng nhện trong vườn, tôi tin ba mẹ sẽ thấy chẳng có phút giây nào trẻ lại tập trung, chăm chú, và háo hức như thế!
Đừng chỉ nói, chỉ kể về thiên nhiên qua loa cho con trẻ, hãy chỉ cho trẻ thấy thế giới quanh lớn hơn rất nhiều so với màn hình máy tính điện thoại. Giúp chúng thực sự được nhìn, nghe, sờ và cảm thấy sự kỳ diệu của thiên nhiên muôn màu.
Có nhiều cách đơn giản giúp trẻ kết nối sâu sắc hơn với thế giới xung quanh mình
- Đi tản bộ – Hãy cùng trẻ đi tản bộ quanh công viên, rừng cây, hoặc đơn giản là đi dạo xung quanh khu vực sinh sống để quan sát cây cối, động vật, môi trường tự nhiên xung quanh.
- Hoạt động ngoài trời – Một số hoạt động ngoài trời đơn giản cho trẻ thực hiện như: ngắm chim, quan sát những con côn trùng, nhặt lượm lá khô, sỏi, cành khô, để trẻ tò mò hơn về thế giới xung quanh mình.
- Viết nhật ký, làm các sản phẩm thủ công bằng cách nguyên liệu thiên nhiên – Hãy khuyến khích trẻ lưu giữ những trải nghiệm khám phá thiên nhiên của mình bằng những hình thức thủ công, vẽ tranh, viết lại cảm nhận. Với trẻ còn khá nhỏ, ba mẹ hãy gợi ý con dán tranh bằng lá khô, hoa khô, hay vẽ cây, vẽ con vật, côn trùng đơn giản và tô màu chúng.
- Làm vườn – dù là vườn rộng hay là hộp xốp nhỏ sân thượng, hãy hướng dẫn trẻ gieo hạt, chăm sóc cây, và quan sát vòng đời của cây.
- Đọc sách, xem phim tư liệu về thế giới tự nhiên, tham quan bảo tàng thiên nhiên, hay các trung tâm bảo tồn tự nhiên sẽ giúp trẻ hiểu thêm về thế giới thiên nhiên, và thêm yêu thích khám phá thế giới xung quanh mình.
- Hãy cùng trẻ cắm trại ngoài trời để trẻ có cơ hội học những kỹ năng sinh tồn cần thiết, và kết nối sâu sắc hơn với thế giới giới tự nhiên quanh chúng.
Tại Mỹ, trong lớp mầm non tôi dạy, thiết bị điện tử duy nhất là một chiếc ipad và một chiếc loa di động, cô giáo dùng khi bật nhạc cho trẻ ca hát và nhảy múa ngoài trời. Nếu trời mưa thì các bạn sẽ có Dance Party trong lớp. Nhưng thời lượng trẻ chơi ngoài trời mỗi ngày cần đảm bảo đủ 2 giờ.
Ba mẹ Mỹ thường cố gắng tạo điều kiện để trẻ được đi tản bộ cùng ba mẹ mỗi ngày, tham gia trồng vườn, cùng trẻ dạo công viên vào cuối ngày hoặc các ngày cuối tuần. Họ cũng ít khi bỏ lỡ cơ hội tổ chức cắm trại hoặc đi tản bộ trong rừng với trẻ khi hè tới.
Nơi quan trọng nhất trên trái đất mà trẻ cần tới là đâu?
Liệu đó có phải là rừng rậm Amazon rộng lớn? Biển Thái Bình Dương bao la? Hay dãy núi Himalaya trùng trùng điệp điệp?
Tôi tin rằng, với trẻ, sân vườn sau, hay vườn ban công chung cư nhà bạn mới chính là nơi tuyệt vời nhất cho trẻ.
Nơi đó sẽ là nơi trẻ có thể khám phá mỗi ngày, nơi mà trẻ có thể sử dụng tất cả giác quan của mình để khám phá thế giới xung quanh, cũng như trải nghiệm sự kỳ diệu của tự nhiên.
Thiên nhiên có mặt, hiện hữu ở xung quanh chúng ta mỗi ngày.
Đừng từ bỏ cơ hội mang thiên nhiên đến gần trẻ hơn nữa để chúng có thể tự do tò mò, khám phá, và trải nghiệm thế giới rất riêng mỗi chúng ta đã từng có. Ba mẹ nhé!
Keep going,
Hạnh Vũ